Budżet 2024
To największy, ale jednocześnie najtrudniejszy do wykonania budżet, jaki pamiętam. Inwestycje i czas ich realizacji, to nie jest mała sprawa, to nie jest też kwestia dni. Konieczna dokumentacja techniczna, uzgodnienia, decyzje środowiskowe, pozwolenia i zgłoszenia, to wszytko wpływa na fakt kumulacji realizowanych przedsięwzięć z roku 2023 i nowych z 2024 roku. Dlatego też proszę mieszkańców o odrobinę cierpliwości i wyrozumiałości.
Jeszcze nigdy w historii nie było tak dużych potrzeb, oczekiwań i konieczności, co przekłada się właśnie na realizację budżetu całej gminy.
Priorytetem najbliższego roku jest edukacja i inwestycje edukacyjne. Przedszkole gminne, jedyne działające na terenie gminy jest obiektem, który pamięta historie sprzed II Wojny Światowej. A zalecenia i obowiązki wynikające z utrzymania należytego stanu technicznego, w szczególności przeciwpożarowego już odbiegają od norm XXI wieku.
Ceny i wartości poszczególnych inwestycji przerażają, bo tak mała gmina nie jest w stanie samodzielnie podołać tak dużym zadaniom.
Tylko uzyskane wsparcie pieniędzy spoza dochodu podatkowego pozwoli na realizację zadań, które na lata odmienią edukację na terenie całej gminy.
Razem na inwestycje w oświatę w roku 2024 przeznaczymy kwotę 13 863 000,00 złotych.
10 milionów złotych zasili nasz budżet na poczet rozbudowy przedszkola. Do tego nasz wkład własny to blisko 1 800 000 złotych. W ramach projektu powstaną nowe sale dydaktyczne, wraz z węzłami sanitarnymi, toalety, szatnie, gabinety do pracy terapeutycznej. Zupełna nowa jakość.
Kolejne 2 miliony złotych to już przebudowa Szkoły Podstawowej w Drzonowie i nasz wkład 41 000 złotych. W ramach tego projektu powstanie boisko wielofunkcyjne, a szkoła zyska zupełnie nowy, ekologiczny system zarządzający produkcją energii ciepła. Stary piec na pelet zostanie zamieniony na pompy ciepła, wraz z instalacją produkującą prąd z fotowoltaiki. A wszystkie sale zostaną oświetlone lampami led, które zmniejszą zużycie prądu i spełnią wszystkie nowe normy oświetlenia.
Drogi publiczne to inwestycje o wartości 8 678 861,00 złotych.
W ramach prac zrobimy i dokończymy:
- BUDOWA I PRZEBUDOWA DRÓG W BIAŁYM BORZE W ULICACH KOCHANOWSKIEGO, SIENKIEWICZA, CHOPINA I MONIUSZKI – wartość robót na rok 2024 - 2 363 857,00 złotych
- NAPRAWA PRZEPUSTU W KAZIMIERZU – 60 000 złotych
- PRZEBUDOWA DROGI GMINNEJ DO MIEJSCOWOŚCI BIAŁKA – 1 247 925 złotych
- PRZEBUDOWA DROGI GMINNEJ W KIERZKOWIE – 80 000 złotych
- PRZEBUDOWA DROGI W GRABOWIE NA ODCINKU 1.300 M Z NAWIERZCHNI ŻWIROWEJ NA ASFALTOWĄ - 874 897,00 złotych
- PRZEBUDOWA DRÓG W MIEJSCOWOŚCI PRZYBRDA –1 937 794 złotych
- PRZEBUDOWA UL. BOBOLICKIEJ W BIAŁYM BORZE – 90 000 złotych
- BUDOWA DROGI W GRABOWIE - 1 268 010,00 złotych
Szykujemy również dokumentacje techniczne pod inwestycje, które planujemy w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych finansowanych ze środków Unii Europejskiej i to będzie
- Budowa centrum przesiadkowego w Białym Borze – 30 000 złotych
- ROZBUDOWA PLAŻY MIEJSKIEJ WRAZ Z UPRZEDNIĄ LIKWIDACJĄ OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW – 80 000 złotych
Przewidziane realizacje mogą sięgnąć kwoty ponad 3 000 000 złotych
- Planujemy przygotować dokumentację geologiczną możliwości realizacji zadania budowy studni artezyjskiej. Pomysłu zgłoszonego przez grupę mieszkańców gminy.
W dalszym ciągu planujemy wspieranie wspólnot mieszkaniowych na modernizacje dachów, termomodernizacji budynków – kwota 60 000 złotych.
Podniesienie cyberbezpieczeństwa to kwota 480 212,00 złotych (są to pozyskane środki) na zabezpieczenia internetowe serwerów publicznych i realizacji założeń ustawy o cyberbezpieczeństwie.
Gospodarka komunalna i ochrona środowiska – to kwota 3 442 200,00 złotych z przeznaczeniem na zapłatę zrealizowanego Białoborskiego Centrum Segregacji Odpadów. Miejsce to stanie się centrum dla służb komunalnych, jak również odciąży mieszkańców w zakresie odbioru wielu frakcji odpadów, z którymi na co dzień jest problem.
Ponadto w zakresie ochrony środowiska nadal planowane są działania związane z odbiorem folii rolniczych – 22 000 złotych
I USUWANIE WYROBÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST Z TERENU GMINY BIAŁY BÓR – 10 000 złotych
- MODERNIZACJA INFRASTRUKTURY OŚWIETLENIOWEJ NA TERENIE GMINY BIAŁY BÓR – wymieniliśmy już lampy we władaniu Energa Oświetlenie, a w roku 2024 planujemy wymianę 220 lamp będących własnością gminy na kwotę 433 200,00 złotych
Zadania zgłoszone bezpośrednio przez sołectwa to kwota 102 500 złotych
Na ochronę zabytków z pozyskanych środków przekażemy dotacje w kwocie 1 138 000,00 złotych
- RENOWACJA I ZABEZPIECZENIE BUDYNKU CERKWI PROJEKTU PROF. JERZEGO NOWOSIELSKIEGO W BIAŁYM BORZE – 290 000 złotych
- RENOWACJA KOŚCIOŁA W SĘPOLNIE WIELKIM – 498 000 złotych
- RENOWACJA KOŚCIOŁA W STEPIENIU- 350 000 złotych
- MODERNIZACJA I REMONT "ZESPOŁU BOISK SPORTOWYCH ORLIK" W BIAŁYM BORZE - 194 693,00
Razem na inwestycje w budżecie przeznaczamy 28 009 466,00 z tego 23 799 811,00 złotych to pieniądze pozyskane przez samorząd z innych źródeł niż dochody podatkowe gminy.
Taka sytuacja pokazuje jednoznacznie jak duże są potrzeby, ale też obrazuje to skuteczność podejmowanych działań.
W obliczu tak ogromnych potrzeb i wzrostu wynagrodzeń wynikających ze zwiększenia najniższego wynagrodzenia obowiązującego w Polsce, jak również innych ustawowych podwyżek – wynagrodzenia w sferze oświaty nauczycielskiej. Zderzamy się z ogromnym wynikającym ze zmian w prawie wzrostem wydatków o kwotę blisko 2 100 000 złotych. To przy dochodach własnych, jest ogromnym zapotrzebowaniem.
Warto w tym kontekście omówić kwestie dochodów podatkowych z farmy wiatrowej – 4 000 000 złotych za rok. Dopiero pierwszy raz te pieniądze trafiły do naszego budżetu. I pokazuje to też ile straciliśmy po odsunięciu tej inwestycji o 7 lat. To co najmniej 28 milionów, które mogło być dziś nowymi drogami, nowymi inwestycjami…
To pozwala łatwo zsumować nasze wydatki – tylko i wyłącznie wzrostu kosztów wynagrodzeń 2 100 000 złotych oraz środki własne 4 209 655 złotych, które należy dołożyć do pozyskanych. Daje nam sumę 6 309 655 złotych. Co już pokazuje brak 2 309 655 złotych, w stosunku do dochodu i przeznaczenia pieniędzy z podatku od farmy wiatrowej.
Należy jednak pamiętać, że inwestycje to tylko część życia finansowego gminy, ponieważ mamy jeszcze koszty funkcjonowania oświaty – szkół, żłóbka, przedszkola, klubów seniora, pomocy społecznej, kultury i rekreacji (ośrodka wypoczynkowego, plaży i ośrodka kultury), oświetlenia ulicznego, utrzymania zieleni, zabezpieczenia należytego utrzymania dróg w zimie, remonty bieżące dróg w okresie letnim, utrzymanie świetlic i sołectw, utrzymanie i funkcjonowanie urzędu, zapewnienie bezpieczeństwa publicznego w postaci utrzymania OSP, realizacja transportu publicznego.
Po raz pierwszy w historii wielu lat… autobusy będą jeździć po gminie i latem w czasie wakacji, pozyskaliśmy na to ponad 400 000 złotych.
Po raz pierwszy będzie też uruchomiona linia komunikacji autobusowej, łączącej Biały Bór z Bobolicami i Koszalinem. Ta linia będzie jeździć cały rok. O tym kiedy ruszy, będziemy informować.
Autobus będzie jeździł rano, a wracał po południu, pozwoli to na załatwianie swoich spraw w Koszalinie. Linia będzie działać dzięki naszemu porozumieniu z powiatem i starostą szczecineckim. Starostwo pokryje połowę deficytu na tej linii. To super sprawa, pokazuje też wolę wspólnych przedsięwzięć.
Uruchomienie linii autobusowych na terenie gminy w okresie letnim i nowej linii w kierunku Bobolic i skomunikowania z Koszalinem, będzie zupełną nowością.
Mówiąc o przyszłorocznym budżecie to chciałbym zauważyć, że każdy nasz budżet wprowadza nowe dla mieszkańców możliwości i rozwiązania finansowe. Nowe pomysły na miarę naszych możliwości.
Chciałbym w trakcie roku spróbować po raz kolejny pozyskać pieniądze na rozpoczęcie budowy monitoringu miejskiego, ale chciałbym aby to zadanie było sfinansowane z dodatkowych i pozyskanych pieniędzy, a nie własnych wydatków.
Drugi rok funkcjonować będzie program dopłat dla wspólnot na modernizacje budynków – 60 000 złotych bezzwrotnych dotacji na termomodernizacje, dachów, elewacji, i tym podobnych rozwiązań.
Kolejny rok finansowania rehabilitacji dla mieszkańców gminy – 50 000 złotych.
Pieniądze zabezpieczone na potrzeby organizacji pozarządowych to w roku 2024 już 330 000 złotych.
170 000 złotych na sport, 15 000 złotych na zdrowie, 10 000 złotych na kulturę.
Do tego blisko 86 000 złotych na prowadzenie świetlicy wsparcia dziennego.
Zupełne novum dla naszej gminy, to wprowadzenie budżetu obywatelskiego – 50 000 złotych to zupełna nowość na projekty zgłaszane bezpośrednio przez mieszkańców.
Otwarcie budżetu na realizację pomysłów, które powstają bezpośrednio wśród ludzi ma wzmóc realizację zadań, których mieszkańcy nie mogli do tej pory wnieść bezpośrednio do budżetu. Mogą to być pomysły na imprezy, a mogą to być zadania inwestycyjne.
Sami szukamy nowych możliwości i pomysłów, ale nie wszystkie mogą być realizowane jednocześnie.
Nowym pomysłem społecznym, który będzie miał również odzwierciedlenie w budżecie i pozyskanych środkach jest budowa nowych programów społecznych. W roku 2024 i 2025 wszystkich mieszkańców, którzy tego wymagają obejmiemy bezpłatnymi badaniami osteoporozy.
Wszystko to wymaga ogromnego zaangażowania pracowników i dyrektorów jednostek. Wszystko to wymaga ogromnego wysiłku finansowego.
Nigdy w historii gminy nie było tylu pieniędzy pochodzących ze źródeł zewnętrznych w stosunku do wydatków własnych.
Ale wiąże się to również ze stroną wydatkową. Nie da się zrealizować tych wszystkich zamierzeń bez konieczności ingerencji w podatki lokalne, które w stosunku do gmin sąsiednich nadal pozostają jednymi z najniższych w regionie.
Wysoka inflacja, koszty ciepła i energii elektrycznej, koszty pracy negatywnie wpływają na kondycję finansową gminy, powodując konieczność zmiany podatków w latach przyszłych.
Mimo tego, dostrzegamy kierunki zmian, które docelowo przyniosą mieszkańcom korzyści. Jedne podatki wzrosną, a inne maleją.
I tak jest w propozycji budżetu 2024 stawka podatku od budynków mieszkalnych z kwoty 0,85 złotych zostaje zmniejszona do 0 złotych.
Mieszkanie nie może być przywilejem. Dlatego za samo mieszkanie w gminie Biały Bór podatku nie powinno być!
To wszystko to moje zobowiązania i pomysły na rozwój gminy. Brak podatku od mieszkań w skali kraju będzie wydarzeniem znaczącym.
Nie jest to pomysł, który podoba się moim kolegom burmistrzom, ale nie do nich jest on skierowany.
Nie ze wszystkiego można i należy rezygnować, i podatki płacić trzeba. Ale czy wszystkie? Stoję na stanowisku, iż można kształtować stawki podatkowe tak by szukać rozwiązań, które w trakcie lat przyczynią się w efekcie do pozytywnych trendów i tendencji. Szczególnie w czasie, kiedy liczba mieszkańców maleje.
Przedłożony budżet jest ogromny, nie ma już z czego rezygnować, nie ma też możliwości wycofania się z realizacji zadań, bo każde jest ważne. I dlatego mimo, że od lat praktyka pozwalała nam zamykać się wyłącznie w swoich zasobach, aby ten historyczny moment udźwignąć należy wesprzeć się kredytem. Co nie jest rzeczą niezwykłą, ale w tym momencie niebywale konieczną.
Budżet 2024 roku to blisko 63 000 000 złotych, przy 28 000 000 złotych nakładów inwestycyjnych. To ogromny wzrost nie tylko w kontekście roku, ale i ostatnich dziesięciu lat.
Dziękuję serdecznie wszystkim pracownikom służb publicznych naszej całej gminy. Oświaty, pomocy społecznej, kultury, administracji, radnym i mieszkańcom. Moim najbliższym współpracownikom.
To szczególna chwila, ostatni budżet tej specyficznej, jedynej w swoim rodzaju kadencji, najdłuższej, w której zmierzyliśmy się z pandemią, strachem, ograniczeniami, izolacją, zamknięciem, złą sytuacją gospodarczą, inflacją, cenami w sklepach, na stacjach benzynowych, cen prądu i opału na zimę i wreszcie wybuchem wojny w Ukrainie, falą uchodźców, akcjami pomocy i coraz większą ilością nałożonych na nas zadań.
Budżet jest o tyle też trudny, bo zawiera dwie kadencje samorządu…. Z kim się spotkamy po kwietniu 2024, tego nie wiem…
Ale wiem jedno i na pytania, które zadają mi mieszkańcy – czy to prawda, że nie chcę dłużej pracować dla Białego Boru, bo chcę zostać starostą… Odpowiadam…
Chcę pracować dla Was i w najbliższych wyborach na burmistrza będę się ubiegał o ponowny wybór na to stanowisko.
Zamierzam stworzyć grupę radnych i stworzyć zespół, który będzie realizował pomysły dobre dla gminy, dla wszystkich mieszkańców w całej następnej kadencji, bo łatwiej nie będzie.
Paweł Mikołajewski
Burmistrz Białego Boru
