Cerkiew greckokatolicka pw. Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy w Białym Borze
Od dziecka marzyłem żeby zaprojektować obiekt sakralny. Współpracowałem z architektami, robiłem polichromie, ale to były kawałki. A chciałem stworzyć coś od podstaw. – Jerzy Nowosielski. Cerkiew powstała w Białym Borze - wyjątkowa i jedyna - pełna koncepcja świątyni autorstwa prof. Jerzego Nowosielskiego – dzieło totalne. Projekt zrealizowano w latach 1992-97. W 1998 r. cerkiew została uznana za perłę polskiej nowoczesnej architektury sakralnej (Architektura – „Murator”, (2)1998 r.), a w 2006 r., w czasie wystawy „Ikony polskiej architektury” w warszawskim Centrum Sztuki Współczesnej, przez jury zaliczona do 20 najważniejszych budynków III RP (Gazeta Wyborcza 20-21.05.2006, Kultura, s. 12).
„Elewacje i wnętrze stanowią niezwykłą metafizyczną całość” (A. Cymer), która na co dzień służy młodzieży, wiernym, pielgrzymom, a turystów i artystów zadziwia swą niepowtarzalnością. Obok cerkwi powstało centrum stanowiące integralną całość z obiektem cerkwi. Centrum sanktuaryjno - formacyjne pełni rolę promocyjno - informacyjną o twórczości Jerzego Nowosielskiego, tradycji chrześcijańskiego wschodu jak również organizuje wystawy, konferencje i warsztaty poświęcone sztuce. Jako baza pielgrzymkowo - turystyczna oferuje sale konferencyjne, noclegi i wyżywienie zbiorowe.
Parafia Greckokatolicka pw. Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy
Parafia Greckokatolicka pw. Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy w Białym Borze istnieje od 1957 r. i liczy obecnie ok. 500 osób - w większości są to Ukraińcy przesiedleni tu w 1947 r. w ramach Akcji „Wisła”. O historii parafii mówi tablica umieszczona na miejscowej kaplicy cmentarnej, użytkowanej przez 40 lat przez grekokatolików jak również nagrobki na miejscowym cmentarzu. Jest to parafia wyjątkowa. Poprzez zaangażowanie i poczucie solidarności wiernych w różnych sytuacjach został wypracowany szczególny klimat modlitewno - pobożnościowy.
Swój szczególny wymiar ma święto Parafialne Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy. Od samego początku funkcjonowania parafii święto to ma charakter diecezjalny. Gromadzi corocznie kilka tysięcy grekokatolików przede wszystkim z Polski Północno - Zachodniej. Wychowało się tu wiele tysięcy młodych grekokatolików. Szczególna rola tego miejsca oraz kultu, jakim cieszy się białoborska Ikona Matki Bożej stały się podstawą do tego, aby 23.09.2007 r. cerkiew została podniesiona do rangi sanktuarium diecezjalnego. Jest to pewnego rodzaju nagroda dla pielgrzymów za wierność oraz nowe zadanie dla Parafii, aby stworzyć jeszcze szersze możliwości korzystania z łask płynących poprzez białoborską ikonę Bogurodzicy dla wiernych również innych wyznań.
Parafia aktywnie włącza się również w organizację wielu inicjatyw i imprez, które nabrały charakteru cyklicznego. Są to imprezy kulturalne, takie jak: 18 już edycji Festiwalu Dziecięcej Twórczości Ukraińskiej, spotkań integracyjnych dwóch kultur: wschodu i zachodu; corocznych spotkań integracyjnych w ramach Białoborskiego Kolędowania; wydano publikację – folder „Kuchnia ukraińska moich przodków”; wrześniowym uroczystościom odpustowym towarzyszą wystawy, koncerty muzyczne. Organizuje spotkania oświatowo – naukowe, takie jak: Konferencja naukowa „Architektura i muzyka cerkiewna jako przestrzeń ikoniczna wczoraj i dziś”, Sesja naukowa „Powiat szczecinecki – region wielu kultur”. Parafia promuje również zdrowy styl życia organizując imprezy sportowe, takie jak: obozy sportowe, kilka edycji regionalnego turnieju halowej piłki nożnej.
Parafia Greckokatolicka pw. Przemienienia Pańskiego w Bielicy
Parafia Greckokatolicka pw. Przemienienia Pańskiego w Bielicy została powołana do życia w 2004 r. Gromadzi ok. 100 osób. W planie ma budowę niewielkiej drewnianej cerkwi parafialnej co będzie ewenementem na skalę kraju w powojennej historii Kościoła greckokatolickiego w Polsce. Parafia była głównym inicjatorem zalążków, dziś juz regionalnych, obchodów Dnia Niezależności Ukrainy, które odbywają się w Bielicy w miesiącu sierpniu
Ks. Piotr Baran
